YOLCU HAKLARI VE SORUMLULUKLARI

YOLCU HAK, SORUMLULUK VE BİLGİ DUYURUSU


Sayın yolcularımız,

4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve buna dayanılarak yürürlüğe konulan Karayolu Taşıma Yönetmeliği'ne ilişkin olarak bilinmesinde fayda görülen başlıca hususları bilgilerinize sunuyoruz.

1. Yolcu taşımacılığı yapabilmek için Ulaştırma Bakanlığından yetki belgesi alınması zorunludur. Yetki belgeli taşımacılar sadece kapasite, yaş, sigorta ve mülkiyet açılarından yeterli koşulları sağlayıp, uygun görülen ve izin verilen taşıtları taşımalarda kullanabilirler. Hizmet ve güvenlik açılarından yetki belgeli taşımacıları ve bunların araçlarını tercih ediniz.

2. Düzenli yolcu taşımalarının yetki belgeli bir terminalden yapılması esastır. Yetki belgeli terminallerdeki taşımacıların taşıtlarının ve taşıt personelinin her türlü denetimleri yapılmaktadır. Terminallerde faaliyet gösteren taşımacıları tercih ediniz.

3. Yolcu taşımaları biletsiz yapılamaz. Her yolcu için ayrı bilet düzenlenmesi zorunludur. 6 yaşın altında olan çocuklar yolcu bileti düzenlenmeksizin kucakta seyahat edebilirler. 6 yaş ve üzeri tüm çocukların ayrı koltukta seyahat etmesi ve bilet düzenlenmesi zorunludur. Bir yolcuya bilet karşılığı satılan koltuk, bir başkasına mükerrer olarak satılamaz. Yolcular seyahat süresince biletlerini yanlarında bulundurmak zorundadır. Biletinizi alınız, doğruluğunu kontrol ediniz ve yanınızda bulundurunuz.

4. Düzenli yolcu taşımaları ücret ve zaman tarifelerine tabidir. Tarifelerin görülebilecek şekilde işyeri, terminal ve bilet satış yerlerine asılması, bir örneğinin taşıtlarda bulundurulması ve tarifelere uyulması zorunludur. Tarifelerin üzerinde ücret alınamaz ve tarifelerden % 30'dan fazla indirim uygulanamaz. Ancak önceden Bakanlıktan izin almak suretiyle belirli bir süre için, kullanılan taşıtın toplam koltuk sayısının % 10'unu aşmayacak sayıda koltuk için herhangi bir orana tabi olmaksızın özel indirim uygulanabilir. Ayrı koltuk talep edilen 6 yaşın altındaki çocuklar, ayrı koltukta seyahat zorunluluğu bulunan 6-12 yaş çocuklar ve yaş şartı aranmaksızın özürlüler için bilet ücreti % 50 indirimli düzenlenir.

5. Yetki belgesi sahipleri, otobüs hareket saatinin yirmi dört saat öncesine kadar yapılacak müracaatlarda taşıma veya bilet ücretinin tamamını iade etmek, otobüs hareket saatinden oniki saat öncesine kadar yapılacak müracaatlarda ise altı ay geçerli açık bilet düzenlemek zorundadırlar. Oniki saatten az kala yapılacak müracaatlar için mevzuata dayalı bir hak bulunmamaktadır.

6. Yurtiçi ve uluslararası taşımalarda, yolcunun otuz kilograma kadar olan bagajı ücretsiz taşınır. Özel kafeslerindeki kedi, köpek ve kuş gibi evcil hayvanlar sadece bagaj taşımaya mahsus bölümlerde taşınabilir. Tehlike yaratabilecek yanıcı, yakıcı, parlayıcı ve benzeri nitelikte eşya, kargo ve bagajlar, bagaj bölümü de dahil olmak üzere otobüsle taşınamaz.

7. Terminallerde uzun süreli beklemeler için özel olarak yapılmış otoparkları kullanan taşıtlardan park sürelerine göre makul ücret alınabilir. Ancak, yolcuları terminale getirmek veya terminalden almak üzere 25 dakikayı geçmeyen giriş ve çıkışlarda özel otomobillerden hiçbir şekilde ücret alınamaz.

8. Yetki belgesi sahibi, yolcunun güvenlik içinde taşınmasından sorumludur. Yolcular da taşımacının güvenlik yönünden almış olduğu tedbirlere uymak zorundadırlar. Yolcular trafiğin seyir ve güvenliğini tehlikeye düşürecek, diğer yolcuları rahatsız edecek, genel ahlaka ve adaba aykırı tutum ve davranışlarda bulunamaz. Taşıtın teknik donanımını olumsuz etkileyecek hiçbir elektronik cihazı kullanamaz.

9. Yetki belgesi sahibi, yolcuların sağlıklı, rahat ve güvenli bir yolculuk yapmasını sağlayacak tedbirleri almak, yolcu, eşya ve kargoyu güvenli bir şekilde taahhüt ettiği yere kadar götürmekle yükümlüdür. Zorunlu ve belirli hallerde güzergâh değiştirebilir ya da hareket noktasına geri dönülebilir. Bu gibi hallerde yolcunun hakları saklı olup, yolcudan ek ödeme veya benzeri talepte bulunulamaz.

10. Yetki belgesi sahiplerinin bütün faaliyet ve hizmetlerinden yararlananlar, 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile sağlanan tüketicinin korunması haklarına sahiptir.

11. Denetim yapmaya, suç ve ceza tutanağı düzenlemeye yetkili personel şunlardır:

 Ulaştırma Bakanlığınca yetkili ya da görevli kılınmış Bakanlık personeli,
 Trafik polis ve zabıtası,
 Terminalde görevli belediye zabıtası,
 Trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde rütbeli jandarma personeli,
 Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığının gümrük muayene ve gümrük muhafaza memurları.

Yolcu taşımacıları ve terminaller ile ilgili her türlü dilek ve şikâyetlerinizi; yetki belgesi sahibine, Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü'ne, yetki belgesi sahibinin bağlı bulunduğu Ulaştırma Bakanlığı Bölge Müdürlüğü'ne ve bu alanda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarına iletebilirsiniz.

Saygılarımızla,

Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü
Hakkı Turayliç Caddesi No: 5 06338 Emek / ANKARA
Faks : 0 312 212 08 49 e-posta: kugm@ubak.gov.tr